Het Rijk maakt water en bodem sturend bij de inrichting van ons land. Drieëndertig ‘structurerende keuzes’ moeten zorgen voor voldoende en schoon water en een gezonde bodem. Experts zijn blij met deze “schitterende” Kamerbrief waarmee het Rijk regie neemt en waarin verzilting geen taboe meer is en het IJsselmeer een flexibeler peil krijgt. De brief van de staatssecretaris en minister van I&W ging vrijdag 25 november naar de Tweede Kamer.
Harbers en Heijnen schrijven dat we steeds vaker tegen de grenzen van het water- en bodemsysteem aan lopen, mede door het veranderende klimaat en intensief gebruik. Om te blijven wonen en werken in Nederland moeten we onze ruimtelijke ontwikkelingen aanpassen aan water en bodem, in plaats van andersom. Volgens experts is er dan ook sprake van een trendbreuk. Het credo ‘niet alles kan overal’ wordt met deze beleidslijn concreet gemaakt.
Zeven uitgangspunten
In 32 pagina’s komen 33 ‘structurerende keuzes’ aan bod. Van het stoppen met woningbouw in diepe polders, tot bedachtzaam omgaan met zandwinning. Het kabinet baseert het nieuwe beleid op zeven uitgangspunten:
- Niet afwentelen: niet op toekomstige generaties, andere gebieden of functies en ook niet van privaat naar publiek.
- Meer rekening houden met extremen: we moeten ons nog beter voorbereiden op extreme weersituaties die nog niet eerder zijn voorgekomen, maar door het veranderende klimaat veel vanzelfsprekender zijn geworden.
- In samenhang omgaan met wateroverlast, droogte en bodem: Nederland moet van een vergiet weer een spons worden. Niet meer zo snel mogelijk al het water afvoeren, maar het vasthouden en bergen. Dit biedt ook kansen voor de kwaliteit van water en bodem.
- Meerlaagsveiligheid: naast dijken en keringen aanleggen, wil het Rijk ook meer aandacht voor de ruimtelijke inrichting om gevolgen van een overstroming te beperken en voor crisisbeheersing en herstel van schade.
- Bodem minder afdekken, minder vergraven, niet verontreinigen: zo worden bodems beter bestand tegen verdroging, slaan ze CO2 beter op en helpen ze ook om stikstof vast te leggen.
- Integrale aanpak in de leefomgeving: de water- en bodemopgaven hangen samen met alle andere opgaven in de leefomgeving. Daarom is het heel belangrijk om deze opgaven integraal aan te pakken, waarbij het water- en bodemsysteem sturend is.
- Comply or explain: Als er van een structurerende keuze wordt afgeweken, moet dat expliciet uitlegbaar en toetsbaar zijn. En doelen moeten hierbij nog steeds wel gehaald worden.
Gebiedsgerichte aanpak
De keuzes die gemaakt moeten worden vragen een goede samenwerking tussen partijen zoals waterschappen, provincies en gemeenten. Veel van deze keuzes zijn randvoorwaarden waarmee provincies samen met alle betrokken partijen een gebiedsgerichte aanpak kunnen opstellen.
Lees hier de volledige Kamerbrief ‘Water en bodem sturend’.
